Перевод: со всех языков на русский

с русского на все языки

Шӱштыраҥше пареҥге

  • 1 шӱштыраҥше

    шӱштыраҥше
    1. прич. от шӱштыраҥаш
    2. прил. рассыпчатый

    Шӱштыраҥше пареҥге рассыпчатый картофель.

    3. прил. рыхлый, порыхлевший

    Шошо тӱҥалтыште ончыч какаргыше, вара шӱштыраҥше лум, румбыкан вӱдыш савырнен, ер ден эҥерлашке йоген пура. «Мар. ком.» В начале весны сначала посеревший, затем порыхлевший снег, превратившись в мутную воду, втекает в озёра и реки.

    Сравни с:

    шӱштыргышӧ

    Марийско-русский словарь > шӱштыраҥше

  • 2 шӱштыраҥше

    1. прич. от шӱ штыраҥаш.
    2. прил. рассыпчатый. Шӱ штыраҥше пареҥге рассыпчатый картофель.
    3. прил. рыхлый, порыхлевший. Шошо тӱҥалтыште ончыч какаргыше, вара шӱ штыраҥше лум, румбыкан вӱ дыш савырнен, ер ден эҥерлашке йоген пура. «Мар. ком.». В начале весны сначала посеревший, затем порыхлевший снег, превратившись в мутную воду, втекает в озёра и реки. Ср. шӱ штыргышӧ.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > шӱштыраҥше

  • 3 шӱштыра

    шӱштыра
    Г.: шӹштӹрӓ
    1. рассыпчатый; легко рассыпающийся на отдельные крупинки, легко крошащийся

    Шӱштыра пучымыш рассыпчатая каша.

    Шӱштыра пареҥгым шолта, пӧртйымач шинчалан киярым луктеш. «Ончыко» Сварит рассыпчатую картошку, из подполья вытащит солёные огурцы.

    2. крупчатый, зернистый; состоящий из отдельных частиц

    Даже чара скала ден шӱштыра ошма ӱмбалнат тӱрлӧ кушкыл шочеш. «Ботаника» Даже на голых скалах и зернистых песках произрастают разные растения.

    3. рыхлый, рассыпчатый, неплотный, мягкий

    Тачана чоҥгашке кӱзен шуо, тыштыже мланде шӱштыра. Н. Лекайн. Тачана забралась на бугорок, здесь-то земля рыхлая.

    Тыгай шӱштыра лумышто ошкылаш куштылгак огыл. Е. Янгильдин. Шагать по такому рыхлому снегу не легко.

    4. в знач. сущ. крупа (снежная)

    Ир мардеж веле пычал ядра гай лум шӱштырам куэ ӱмбач кудалтен-кудалтен колта. «Ончыко» Только дикий ветер сбрасывает с берёз снежную крупу величиной с ружейную дробинку.

    Марийско-русский словарь > шӱштыра

  • 4 шӱштыра

    Г. шӹ штӹ́рӓ
    1. рассыпчатый; легко рассыпающийся на отдельные крупинки, легко крошащийся. Шӱ штыра пучымыш рассыпчатая каша.
    □ Шӱ штыра пареҥгым шолта, пӧ ртйымач шинчалан киярым луктеш. «Ончыко». Сварит рассыпчатую картошку, из подполья вытащит солёные огурцы.
    2. крупчатый, зернистый; состоящий из отдельных частиц. Даже чара скала ден шӱ штыра ошма ӱмбалнат тӱ рлӧ кушкыл шочеш. «Ботаника». Даже на голых скалах и зернистых песках произрастают разные растения.
    3. рыхлый, рассыпчатый, неплотный, мягкий. Тачана чоҥгашке кӱ зен шуо, тыштыже мланде шӱ штыра. Н. Лекайн. Тачана забралась на бугорок, здесь-то земля рыхлая. Тыгай шӱ штыра лумышто ошкылаш куштылгак огыл. Е. Янгильдин. Шагать по такому рыхлому снегу не легко.
    4. в знач. сущ. крупа (снежная). Ир мардеж веле пычал ядра гай лум шӱ штырам куэ ӱмбач кудалтен-кудалтен колта. «Ончыко». Только дикий ветер сбрасывает с берёз снежную крупу величиной с ружейную дробинку.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > шӱштыра

  • 5 шӱштыраҥаш

    шӱштыраҥаш
    -ам

    Агротехникын йӧнжым моштен кучылтына гын, пареҥге утларак атылана, шӱштыраҥеш. «Ончыко» Если используем с умом средства агротехники, то картофель вырастет лучше, станет рассыпчатым.

    Сравни с:

    шӱштыргаш
    2. рыхлеть, порыхлеть, разрыхлеть; становиться (стать) рыхлым

    Лумат телымсе тӱсшым вашталтен: шемалге-сур лийын да шӱштыраҥын. М.-Азмекей. И снег сменил свой зимний цвет: стал тёмно-серым и порыхлел.

    Корнышто имне йол вола, лум ялт шӱштыраҥын. «Ончыко» На дороге ноги лошадей проваливаются, снег совсем разрыхлел.

    Марийско-русский словарь > шӱштыраҥаш

  • 6 шӱштыраҥаш

    -ам
    1. становиться (стать) рассыпчатым. Агротехникын йӧ нжым моштен кучылтына гын, пареҥге утларак атылана, шӱ штыраҥеш. «Ончыко». Если используем с умом средства агротехники, то картофель вырастет лучше, станет рассыпчатым. Ср. шӱ штыргаш.
    2. рыхлеть, порыхлеть, разрыхлеть; становиться (стать) рыхлым. Лумат телымсе тӱ сшым вашталтен: шемалге-сур лийын да шӱ штыраҥын. М.-Азмекей. И снег сменил свой зимний цвет: стал тёмно-серым и порыхлел. Корнышто имне йол вола, лум ялт шӱ штыраҥын. «Ончыко». На дороге ноги лошадей проваливаются, снег совсем разрыхлел.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > шӱштыраҥаш

  • 7 шӱштыра

    рыхлый, рассыпчатый;

    шӱштыра пареҥге — рассыпчатый картофель.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > шӱштыра

  • 8 крахмалан

    крахмалан
    содержащий крахмал, богатый крахмалом

    (Пареҥге) шӱштыра да крахмалан лиеш. «Ончыко» Картошка будет рассыпчатой и богатой крахмалом.

    Марийско-русский словарь > крахмалан

  • 9 писте курезе

    Эрик, коҥгаш кудалтыме шӱштыра пареҥгым катен, шинчалеш тушкалтен пурльо, вилке дене шуралтен, писте курезымат нале. М. Казаков. Эрик отломил печёную в печке рассыпчатую картошку, посолил и откусил, взял вилкой и груздь липовый.

    Идиоматическое выражение. Основное слово:

    курезе

    Марийско-русский словарь > писте курезе

  • 10 пурка

    пурка
    I
    Г.

    Мӓ лишнӹнӓ пуркам пиш чӹдӹн урдат. У нас очень редко держат индюков.

    Сравни с:

    немыччыве, кӱрка
    II
    диал. ботало; длинный шест с набалдашником для спугивания рыб при ловле (колым лӱдыктылаш лӱмын ыштыме кужу вара, ик мучашыже корка гае кӧргашан, сандене вӱдым шӱрымо годым кугу йӱкым луктеш)

    Пайрем кечын эҥыр дене кол кучаш шукын вӱд деке волат, а тушто пурка дене колым лӱдыктыл коштыт. М. Шкетан. В праздничный день многие спускаются к реке, чтобы половить рыбу на удочку, а там пугают рыбу боталом.

    (Митьой) пурка дене вӱдым шура агурым вапш дене авырен налынат, колым куча. А. Волков. Митьой ботает боталом воду, он окружил омут сетью и ловит рыбу.

    Сравни с:

    шумба
    1. рыхлый, рассыпчатый

    Пурка рок рыхлая почва;

    пурка пареҥге рассыпчатая картошка.

    Телым лум пурка лиеш – кинде чот шочеш. Пале. Если зимой снег будет рыхлым, то хлеб уродится хорошо.

    Салтак-влак ласканрак шӱлалтат: йол йымалне ынде пурка шокшо ошма огыл, а пешкыде, кӱэмалтше рок. В. Юксерн. Солдаты вздохнули с облегчением: под их ногами теперь не горячий рыхлый песок, а твёрдая, окаменевшая земля.

    2. чёрствый, засохший, затвердевший (о хлебе)

    Пурка батон чёрствый батон.

    Кинде пеҥгыдемеш да пеш пурка лиеш. МДЭ. Хлеб затвердевает и становится чёрствым.

    3. перен. тучный, дряблый, вялый (о человеке)

    Мыйын ваштарешем кугу, пурка капше дене ӱстембак эҥертен, Камаев шинча. «Мар. ком.» Напротив меня, опёршись на стол своим огромным, тучным телом, сидит Камаев.

    Марийско-русский словарь > пурка

  • 11 шӱштыргаш

    шӱштыргаш
    -ем

    Шӱштырга козыра шӱман пареҥге да вуча лукташ тӱҥалмым. «Мар. ком.» Картофель с шероховатой кожицей становится рассыпчатым и ждёт, когда его начнут копать.

    Сравни с:

    шӱштыраҥаш
    2. рыхлеть, порыхлеть, разрыхлеть; становиться (стать) рыхлым

    Корнысо лум чылтак шӱштырген. П. Луков. Снег на дороге совсем разрыхлел.

    Мланде шӱштырген, леве юж тудым йӱд-кече кошта. В. Любимов. Земля порыхлела, и днём и ночью её сушит тёплый воздух.

    Марийско-русский словарь > шӱштыргаш

  • 12 шӱштырташ

    шӱштырташ
    -ем

    Пареҥгым шолтен шӱштырташ. Путём варки сделать картофель рассыпчатым.

    2. рыхлить, разрыхлять, разрыхлить; делать (сделать) неплотным, рассыпчатым

    Вот мардеж, кожге пуалын, мамык лумым шӱштырта. А. Бик. Вот ветер, шумно подув, рыхлит пушистый снег.

    Сравни с:

    шӱштыраҥдаш

    Марийско-русский словарь > шӱштырташ

  • 13 юштыра

    юштыра
    диал. рассыпчатый, сыпучий; легко рассыпающийся, легко крошащийся; рыхлый

    Юштыра лум рыхлый снег;

    юштыра пареҥге рассыпчатая картошка.

    Смотри также:

    шӱштыра

    Марийско-русский словарь > юштыра

  • 14 крахмалан

    содержащий крахмал, богатый крахмалом. (Пареҥге) шӱштыра да крахмалан лиеш. «Ончыко». Картошка будет рассыпчатой и богатой крахмалом.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > крахмалан

  • 15 курезе

    Г. кру́зы бот.
    1. груздь (кумда лаке тупан, кӱчык кӱжгӧ йолан, лончан кочкаш йӧрышӧ поҥго). Курезым погаш собирать грузди; курезым шинчалташ солить грузди; тыгыде курезе маленькие грузди; ик курш курезе один кузов груздей.
    □ Курезе утларакшым тыгыде кожеран да пистеран лоп верлаш шочеш улмаш. М.-Азмекей. Оказывается, груздь растёт больше в низинах с мелким ельником и липняком.
    2. в поз. опр. относящийся к груздю, принадлежащий груздю; груздя, груздей. Курезе йол ножка груздя; курезе туп шляпка груздя.
    □ Мый курезе вер-влакым изиэм годсек сай палем, ик тыгай верыш тендам наҥгаем гын, тыманмеш пурнядам темеда ыле. Я с детства хорошо знаю места груздей, если поведу вас в одно такое место, вы быстро наполнили бы свои кузова.
    ◊ Кукшыгурезе подгруздь. Кукшыгурезе ошкурезе гаяк, тупшо гына кукшо. Подгруздь как белый груздь же, только шляпка сухая. Куэр курезе сырой груздь. Теве эсмаса куэр курезе Тыланетак саклыме улмаш. Сем. Николаев. Даже вот груздь сырой сберегли тебе. Ошкурезе белый груздь. Молан ошкурезе, лочо семын шылын, Лышташла йымалне кушкын тӧчалеш? В. Горохов. Почему белый груздь старается расти под листьями, спрятавшись, как рахитик? Ср. рокйымал. Писте курезе груздь липовый. Эрик, коҥгаш кудалтыме шӱштыра пареҥгым катен, шинчалеш тушкалтен пурльо, вилке дене шуралтен, писте курезымат нале. М. Казаков. Эрик отломил печёную в печке рассыпчатую картошку, посолил и откусил, взял вилкой и груздь липовый. Сӧснагурезе свинуха, свинушка. Рвезе, шукерте огыл солымо верыште сӧснагурезе-влакым ужын, кидшым шаралтыш. Увидев на скошенном недавно месте свинушек, мальчик развел руками. Шемгурезе груздь чёрный. Шемгурезе чӱчкыдынак волгыдо куэрлаште кушкеш. Чёрный груздь растёт чаще всего в светлом березняке.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > курезе

  • 16 шӱштыргаш

    -ем
    1. становиться (стать) рассыпчатым. Шӱ штырга козыра шӱ ман пареҥге да вуча лукташ тӱҥалмым. «Мар. ком.». Картофель с шероховатой кожицей становится рассыпчатым и ждёт, когда его начнут копать. Ср. шӱ штыраҥаш.
    2. рыхлеть, порыхлеть, разрыхлеть; становиться (стать) рыхлым. Корнысо лум чылтак шӱ штырген. П. Луков. Снег на дороге совсем разрыхлел. Мланде шӱ штырген, леве юж тудым йӱ д-кече кошта. В. Любимов. Земля порыхлела, и днём и ночью её сушит тёплый воздух.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > шӱштыргаш

  • 17 шӱштырташ

    -ем
    1. делать (сделать) рассыпчатым. Пареҥгым шолтен шӱ штырташ. Путём варки сделать картофель рассыпчатым.
    2. рыхлить, разрыхлять, разрыхлить; делать (сделать) неплотным, рассыпчатым. Вот мардеж, кожге пуалын, Мамык лумым шӱ штырта. А. Бик. Вот ветер, шумно подув, рыхлит пушистый снег. Ср. шӱ штыраҥдаш.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > шӱштырташ

  • 18 юштыра

    диал. рассыпчатый, сыпучий; легко рассыпающийся, легко крошащийся; рыхлый. Юштыра лум рыхлый снег; юштыра пареҥге рассыпчатая картошка. См. шӱ штыра.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > юштыра

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»